Instruktażowe filmy szachowe mogą stanowić dobre uzupełnienie tradycyjnej metody poznawania tajników szachów, czyli nauki za pomocą książek oraz czasopism. Niestety, pewnym ograniczeniem może być tu bariera językowa, gdyż zdecydowana większość materiałów filmowych została przygotowana w języku angielskim. Szachiści mogą też odczuć pewien niedosyt wiedzy, gdyż filmy zamieszczane np. w serwisie YouTube nie poruszają całości tematyki szachowej. Materiały tam dostępne należy traktować jako uzupełnienie treningu bądź zwykłej nauki szachów.
Na stronie YouTube będącej rozszerzeniem niniejszego blogu systematycznie zamieszczane są filmy instruktażowe, w miarę możliwości rozdzielane do odpowiednich grup tematycznych, tzw. playlist. Warto zwrócić uwagę na grupę filmów skatalogowanych jako „Lekcje gry”. Zebrano w nich materiały pomocne w nauce szachów, np. dla osób początkujących proponowane są dwie playlisty, w tym „Lekcje gry. Podstawowe maty”
czyli filmy instruujące jak należy prawidłowo matować króla przy minimalnej ilości bierek na szachownicy. Pozycja wręcz obowiązkowa dla nowicjuszy szachowych, podobnie jak studia nad zamieszczonymi tam typowymi strukturami szachowymi, np. pozycją Philidora.
Kolejną polecaną play listą są „Lekcje gry. Debiuty”
Oprócz techniki rozgrywania gry początkowej, dostępne są tam filmy omawiające typowe struktury pionkowe, np. strukurę Carlsbadzką, Schevenigen, itd. Do tej playlisty będą systematycznie dodawane filmy wprowadzające szachistów w meandry debiutów. Należy jednak zaznaczyć, że w zamierzeniu filmy te nie mają stanowić encyklopedycznego zbioru absolutnie wszystkich otwarć i ich wariantów. Będą prezentowane jedynie ważniejsze otwarcia wraz z głównymi kontynuacjami, czyli zostaną zasygnalizowane debiuty, które warto studiować samodzielnie z dostępnych podręczników debiutowych. Analogicznie postąpiono z playlistą „Lekcje gry. Końcówki”.
Dla osób bardziej zaawansowanych przewidziano kategorię „Lekcje gry. Analizy partii”
zawierającą analizy partii szachowych, w tym przeprowadzane przez znanych arcymistrzów. Warto tu wskazać na cykl dwóch wykładów pt. „Think and Play Like a GM”, prowadzonych przez am Romana Dzindżichaszwilego
które z pewnością przyczynią się do lepszego zrozumienia gry i sposobu myślenia szachisty w trakcie rozgrywania partii.
Krzysztof Kledzik
Oprócz klasycznej gry w szachy, dwubarwna deska oraz niektóre z bierek mogą być wykorzystywane do rozwiązywania problemów „okołoszachowych”
http://pl.wikipedia.org/wiki/Matematyka_i_szachy
Zalicza sie do nich np. problem ośmiu hetmanów, czyli zadanie polegające na takim rozstawieniu tych bierek na szachownicy, aby wzajemnie się nie atakowały.
http://mindbluff.com/askqueen.htm
Jest to zadanie z natury statyczne, a dla szachistów, szczególnie młodych i lubiących niespodziewane zwroty akcji na szachownicy, proponowane jest zapoznanie się z problemem skoczka szachowego
http://en.wikipedia.org/wiki/Knight%27s_tour
Przy rozwiązywaniu tego zadania zakłada się, iż figura ta porusza się po szachownicy w klasyczny sposób, znany z podręczników do gry. Jedyna różnica to wielkość szachownicy, która przynajmniej teoretycznie jest dowolna. Po umieszczeniu skoczka na desce, zaczyna on przemieszczać się po polach w ten sposób, aby na każdym z nich stanąć tylko raz. Wybór pola początkowego jest dowolny. Problem skoczka jest zagadnieniem dobrze znanym matematykom
http://mathworld.wolfram.com/KnightGraph.html
a także informatykom, wykorzystującym go często w nauce programowania
http://lo28.internetdsl.pl/rozne/konik.htm
oraz w rozwijaniu zainteresowania dzieci naukami matematycznymi
http://www.copernikids.pl/eksperymenty/konik-szachowy
Zagadnieniu temu poświęcono uwagę również na stronie ChessBase
http://www.chessbase.com/columns/column.asp?pid=163
Uwadze Czytelników poleca się trzy programy komputerowe:
http://www.chessbase.com/columns/images/kt-tour.zip
http://www.delphiforfun.org/Programs/Download/KnightsTour.zip
http://games.brothersoft.com/chess-knight-s-travel.html
które służą do ręcznego bądź automatycznego rozwiązywania problemu skoczka. Dostępne są też programy on-line, działające w oknie przeglądarki:
http://mindbluff.com/askchess.htm
http://www.borderschess.org/KnightTour.htm
http://www.brainbashers.com/knight.asp
http://www.kongregate.com/games/EvgenyKarataev/knights-tour
Krzysztof Kledzik
/////////////////////////////
Dodatkowa informacja: Samotny skoczek (1)
Duże zestawy szachowe przydatne są podczas turniejów oraz w „stacjonarnych” warunkach domowych. Ale np. podczas podróży, stają się całkowicie bezużyteczne. Trudno sobie wyobrazić osobę, która w pociągu rozkłada deskę oraz bierki Staunton 4 czy 5. Dla takich osób przewidziano zminiaturyzowane zestawy podróżne, w których figury oraz piony są mocowane do blaszanej planszy za pomocą magnesów.
Innym rozwiązaniem są malutkie szachownice wyposażone w otworki, w których umieszcza się bierki.
Oczywiście zastosowanie takich zestawów nie ogranicza się wyłącznie do gry w pociągach. Jeżeli ktoś lubi grać bądź analizować partie leżąc skulonym na kanapie czy łóżku, z pewnością doceni zalety takich miniaturowych szachów. Podane przykłady dotyczyły typowych, trójwymiarowych bierek. W sprzedaży dostępne są również szachy z płaskimi figurami oraz pionami. Ze względu na ryzyko rozsypania zestawu podczas gwałtownych ruchów, bierki są zazwyczaj wykonane z płaskich magnesów z przyklejonym odpowiednim symbolem.
Dla koneserów przeznaczone są zestawy ekskluzywne, wykonane ze skóry.
Dla osób lubiący ZPT proponuję własnoręczne zrobienie podobnych, ale papierowych zestawów. Dla przypomnienia, skrót ZPT w dawnym „systemie” oznaczał szkolne Zajęcia Praktyczno-Techniczne, w trakcie których uczniowie przy użyciu ręcznych narzędzi wykonywali różne prace rozwijające zdolności techniczno-manualne. Sposób zrobienia najprostszych płaskich zestawów szachowych omówiono na stronach
oraz
Natomiast osobom bardziej zaawansowanym polecam przeglądnięcie instrukcji omawiającej pracę przy zestawie trójwymiarowym
http://members.home.nl/papermodels/chess.zip
Krzysztof Kledzik
Klub Szachowy „HetMaN Szopienice” w Katowicach zorganizował symultanę szachową z GM Davidem Navarą na 22 szachownicach w dniu 17.09. o godz. 15:00 w sali posiedzeń Rady Miasta Katowice, ul. Młyńska 4.
Impreza skierowana była głównie do juniorów, ale wzięli w niej udział także znane osobistości miata.
W symultanie wzięli udział:
Juniorzy – Kosmala Mateusz, Karpacz Piotr, Mazur Bartłomiej, Mucha Piotr, Mucha Paweł, Czarnota Mikołaj, Bialucha Sebastian, Dzierżak Radosław, Klisz Karolina, Komandera Paweł, Wiewióra Eneasz, Łęski Jan, Czornik Janusz, Kaleta Błażej.
Dr hab. inż. Czornik Adam, prof. nzw. w Pol. Śl., Dziekan, Hołda Arkadiusz – Prezes Telewizji TV Silesia, Gut Andrzej - Prezes Katowickich Wodociągów S.A., Witkowicz Witold – radny m. Katowice, Łęski Adam - Kierownik Wydziału Zagranicznego UM Katowice, dr Kaleta Arkadiusz – Ordynator Oddzialu Chorób Wewnętrznych szpitala w Olkuszu, Walkusz Małgorzata – Dyrektor w Wyższej Szkole Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach, Szafraniec Tadeusz – Prezes K.Sz. HetMaN Szopienice w Katowicach.
Patronat medialny zapewniła TV Silesia.
Organizatorem był prezes Tadeusz Szafraniec.
///////////////
Bardzo dobrze że katowicki klub podjął się zorganizowania ciekawej imprezy szachowej. Symultany to jedna z niewielu okazji do zmierzenia się z zawodowymi szachistami, a zapis partii stanowi miłą pamiątkę na wiele lat. A kiedy nasi krajowi arcymistrzowie powrócą do pomysłu dawania pokazów gry symultanicznej? Pojedynki polskiej kadry narodowej z pewnością przyciągną sporo chętnych do gry oraz kibiców, a także przyczynią się do popularyzacji szachów.
Popularna seria komiksów pt. „Tytus, Romek i A’Tomek” jest jedną z ikon polskiej literatury dziecięcej i młodzieżowej. Zbiór książeczek opracowanych przez Papcia Chmiela, czyli w rzeczywistości przez rysownika Henryka Jerzego Chmielewskiego, przybliża nam zabawne perypetie trójki młodych osób: małpy Tytusa oraz dwóch harcerzy, wysokiego i chudego Romka a także niskiego, krępego A’Tomka.
Księga XIII poświęcona jest ich wyprawie na Wyspy Nonsensu, w trakcie której A’Tomek staje w szachowe szranki turniejowe z przedstawicielem wyspy zamieszkałej wyłącznie przez sportowców. Przebieg rozgrywki zakończonej technicznym nokaut-matem można obejrzeć na poniższych obrazkach.
Jako ilustrację analogicznych problemów w szermierce, CO TYCH OBSERWOWANYCH W SZACHACH, można przywołać artykuł, który ukazał się w dodatku „Trójmiasto”, w Gazecie Wyborczej z dnia 3 sierpnia 2012 roku.
Szermierka to znacznie bardziej popularny sport niż szachy, i gdy czołowi zawodnicy odnoszą dramatyczne porażki, w gazetach pojawiają się artykuły podważające sens angażowania takich zawodników w zawody wysokiej rangi. W artykule tym wskazano, że porażka Sylwii Gruchały nie jest jednostkowym wydarzeniem, lecz zapewne przykrą konsekwencją niesportowego podejścia do własnej konkurencji. Trudno nie zauważyć tu analogii do postawy am Bartłomieja Macieji, lecz oddźwięk tych dwóch przypadków jest diametralnie różny. Nasz dawny czołowy arcymistrz ma nadal zapewnione lukratywne miejsce w kadrze narodowej, a gazety milczą o jego przypadku. Nic dziwnego, w Polsce szachy to sport niszowy, a wszelkie problemy z zawodnikami raczej nie są upubliczniane.