Gari Kasparow (mistrz świata w latach 1985-2000) tak ocenił szachowy dorobek naszego rodaka: „Rubinstein był znakomity we wszystkich stadiach szachowej partii – w debiucie, grze środkowej i w końcówce. Jednak w przeciwieństwie do Tarrascha czy Nimzowitscha nie lubił się rozpisywać o swoich osiągnięciach i z tej przyczyny jego wyjątkowa rola w rozwoju sztuki szachowej długo pozostawała niedoceniona. A jednak uważna analiza wykazuje, że współczesne szachy, których początkiem była epoka Botwinnika, uformowały się pod silnym wpływem partii Rubinsteina, który w istocie zasługuje na miano jednego z nowatorów” (Garri Kasparow: Moi wielcy poprzednicy, tom 1, RM, Warszawa 2006).
//////////////////////////////////////
Faktycznie z większym zbiorem partii Akiby Rubinsteina zetknąłem się dopiero po ukazaniu się książki w języku rosyjskim „Akiba Rubinstein” autorstwa Razuwajewa i Murachweriego (Moskwa 1980).
Jurija Razuwajewa poznałem osobiście w czasie turnieju w Polanicy Zdroju w 1979 roku, który zresztą zakończył się jego zwycięstwem. Potem spotkaliśmy się w Dortmundzie w 1985 roku. Jurij wygrał główny turniej w trakcie Szachowych Dni Dortmundu. W latach 1990 – 1992 graliśmy w 1-bundeslidze w jednej drużynie Schachfreunde Brackel Dortmund.
Arcymistrz komentował też partie z ligi niemieckiej dla periodyka „Schachspiegel”, którego byłem redaktorem. W tym okresie mieliśmy bardzo częste kontakty.
Oczywiście wielokrotnie rozmawialiśmy w trakcie naszych spotkań na tematy szkolenia młodzieży, metodyce treningów w szachach oraz o jego w/w książce o Rubinsteinie.
Razuwajew z wielkim respektem odnosił się do twórczości naszego arcymistrza. Podkreślił jego wielki wpływ na rozwój teorii debiutów i to, że był wzorcem dla karier wielu radzieckich szachistów.
Gdy ustaliłem z wydawnictwem RM książkę o Akibie Rubinsteinie, to zaproponowałem jednocześnie jej koncepcję.
To nie będzie praca naukowa z jakimiś rewelacjami z życia sławnego arcymistrza, lecz podręcznik szkoleniowy dla ambitnych szachistów z aspiracjami sportowymi!
Przy opracowywaniu mojej „działki” brałem oczywiście pod uwagę dyskusje sprzed lat z Jurijem Razuwajewem.
Studiując partie Akiby Rubinsteina można wysunąć konkluzję, że przyczynił się on w znacznym stopniu do ewolucji otwarć szachowych. Wiele wariantów nosi jego imię i grywa się do dziś. Polak wniósł wiele nowych idei dla rozwoju teorii debiutów i prawdopodobnie nie miał sobie równych pod tym względem w historii szachów XX wieku.
Był szachistą, który wcześnie pojął istotę ówczesnych szachów turniejowych i że faza debiutowa jest kamieniem węgielnym każdej partii oraz jest ściśle związana z grą środkową i końcówką. Debiut jest więc pomostem przed dalszymi fazami gry.
Nie ulega żadnych wątpliwości, że zakres zainteresowań badawczych w początkowym stadium partii arcymistrza był ogromny, o czym świadczy jego szeroki repertuar debiutowy. Praktycznie do każdego turnieju Polak przygotowywał nowe idee w celu zaskoczenia swych rywali.
Wniosek: Twórczość naszego najwybitniejszego w historii arcymistrza powinna być wzorem dla tych polskich szachistek oraz szachistów z ambicjami osiągania wyników sportowych na skalę światową!
Literatura uzupełniająca: Szachy dla przyszłych mistrzów.
