Zjawisko oszustwa w szachach jest publicznie piętnowane. Jednak istnieje pewien wyjątek od tej zasady, mianowicie przypadek  tzw. mechanicznego Turka (Wikipedia)  czyli automatu do gry w szachy. W rzeczywistości urządzenie to nie potrafiło grać, za to działało na zasadzie nieco przypominającej magiczną skrzynię, w której zamknięty był szachista rozgrywający partię z ukrycia.

Umożliwiało mu to mechaniczne wyposażenie skrzyni (Link) którego elementem końcowym (i najbardziej widowiskowym) była kukła Turka z ruchomym ramieniem, przesuwającym bierki po szachownicy. Oprócz posiadania odpowiednich umiejętności szachowych, ukryty gracz musiał wykazać się wprawną obsługą ręki lalki, czyli odmiany pantografu (Link).

Z pewnością zadanie to nie było łatwe, zważywszy na skomplikowaną konstrukcję ramienia oraz fakt zamknięcia szachisty w ciasnej i dusznej, ciemnej skrzyni. Ciekawostką jest fakt, iż motyw tej wielkiej szachowej mistyfikacji stał się jednym z elementów programu Fritz firmy Chessbase (Link).

Krzysztof Kledzik

Link

Link

Oprócz klasycznej gry w szachy, dwubarwna deska oraz niektóre z bierek mogą być wykorzystywane do rozwiązywania problemów „okołoszachowych”

http://pl.wikipedia.org/wiki/Matematyka_i_szachy

Zalicza sie do nich np. problem ośmiu hetmanów, czyli zadanie polegające na takim rozstawieniu tych bierek na szachownicy, aby wzajemnie się nie atakowały.

http://mindbluff.com/askqueen.htm

Jest to zadanie z natury statyczne, a dla szachistów, szczególnie młodych i lubiących niespodziewane zwroty akcji na szachownicy, proponowane jest zapoznanie się z problemem skoczka szachowego

http://en.wikipedia.org/wiki/Knight%27s_tour

Przy rozwiązywaniu tego zadania zakłada się, iż figura ta porusza się po szachownicy w klasyczny sposób, znany z podręczników do gry. Jedyna różnica to wielkość szachownicy, która przynajmniej teoretycznie jest dowolna. Po umieszczeniu skoczka na desce, zaczyna on przemieszczać się po polach w ten sposób, aby na każdym z nich stanąć tylko raz. Wybór pola początkowego jest dowolny. Problem skoczka jest zagadnieniem dobrze znanym matematykom

http://mathworld.wolfram.com/KnightGraph.html

a także informatykom, wykorzystującym go często w nauce programowania

http://lo28.internetdsl.pl/rozne/konik.htm

oraz w rozwijaniu zainteresowania dzieci naukami matematycznymi

http://www.copernikids.pl/eksperymenty/konik-szachowy

Zagadnieniu temu poświęcono uwagę również na stronie ChessBase

http://www.chessbase.com/columns/column.asp?pid=163

Uwadze Czytelników poleca się trzy programy komputerowe:

http://www.chessbase.com/columns/images/kt-tour.zip

http://www.delphiforfun.org/Programs/Download/KnightsTour.zip

http://games.brothersoft.com/chess-knight-s-travel.html

które służą do ręcznego bądź automatycznego rozwiązywania problemu skoczka. Dostępne są też programy on-line, działające w oknie przeglądarki:

http://mindbluff.com/askchess.htm

http://www.borderschess.org/KnightTour.htm

http://www.brainbashers.com/knight.asp

http://www.kongregate.com/games/EvgenyKarataev/knights-tour

Krzysztof Kledzik

/////////////////////////////

Dodatkowa informacja: Samotny skoczek (1)

Link 1
Link 2
Link 3
Link 4
Link 5
Link 6

Na blogu byłego mistrza Polski juniorów Zbigniewa Nagrockiego znalazłem ciekawą informację: 

 (© Jacek Babicz)

Szachy z postaciami z South Park lub figurkami ze śrubek? Takie cuda ma w domu Andrzej Czochra z Zamościa i chce się podzielić swoimi zbiorami. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, eksponaty w Muzeum Szachów będziemy mogli oglądać już wiosną.

Andrzej Czochra zbiera szachy od 15 lat. Dziś jego kolekcja  liczy około 150 kompletów i wciąż się powiększa. Kolekcjoner od lat nosił się z zamiarem stworzenia muzeum. 

Link

Link 1

Link 2

Polska Wikipedia: Jan Karski, właściwie Jan Kozielewski, pseudonim Witold (ur. 24 kwietnia 1914 w Łodzi, zm. 13 lipca 2000 w Waszyngtonie) – polski prawnik i dyplomata, historyk, od 1939 w konspiracji, kurier i emisariusz władz Polskiego Państwa Podziemnego, świadek Holokaustu. Za swoją działalność został odznaczony najwyższymi odznaczeniami państwowymi – polskim Orderem Orła Białego i amerykańskim Medalem Wolności.

 ////////////////////

• W Nowym Jorku 12 listopada 2007 odbyło się uroczyste odsłonięcie pomnika Jana Karskiego, autorstwa Karola Badyny — rzeźba przedstawia Karskiego siedzącego na ławce. Pomnik stanął u zbiegu 37 ulicy i Madison Avenue, naprzeciwko konsulatu generalnego RP na Manhattanie.
• Taki sam pomnik, zwany „Ławką Karskiego”, stoi już na campusie Uniwersytetu Georgetown w Waszyngtonie, gdzie legendarny kurier, który pozostał na emigracji w USA, wykładał nauki polityczne. Róg 37 ulicy i Alei Madison nazwano Jan Karski Corner.
• Taki sam pomnik stoi przy ulicy Sienkiewicza w Kielcach. Przedstawia on postać Jana Karskiego, który pochyla się nad szachownicą.
• „Ławka Karskiego”, również autorstwa Karola Badyny, od 2009 roku znajduje się w Łodzi, w Parku Ocalałych. Ustawiona jest na Kopcu Pamięci.
• W kwietniu 2009 tabliczka z nazwiskiem Karskiego zawisła na rogu Madison Avenue i 37 Ulicy, w pobliżu konsulatu generalnego RP na Manhattanie. W związanych z tym uroczystościach wziął udział między innymi były burmistrz miasta Ed Koch. O odsłonięciu tablicy Jana Karskiego 17 kwietnia 2009 informowało wiele mediów w USA i najważniejszy izraelski dziennik Haaretz.
• W grudniu 2009 marszałek Sejmu RP Bronisław Komorowski i rektor Uniwersytetu w Tel Awiwie odsłonili w kampusie uniwersyteckim pomnik-ławkę przedstawiający Jana Karskiego.

///////////////////

Pomniki-ławki przedstawiają Jana Karskiego grającego w szachy.  Nie udało mi się jednak znaleźć w Internecie wzmianki o takich zainteresowaniach naszego bohatera. Może ktoś wie coś bliższego o tej zagadce?

Ten problem próbuje rozwiązać znana blogierka z Nowego Jorku Gala Śledziewska. Ostatnio w czasie parady Puławskiego „odwiedziła” Jana Karskiego: Chess Community.