Z Eckardem Schmittdielem grałem razem przez kilka lat w I i II lidze niemieckiej w klubie Schachfreunde Brackel Dortmund. Pewnego razy padła myśl wspólnego napisania książki o nowoczesnym Benoni. Ten pomysł zrealizowaliśmy w 1989 roku. Książka miała duże powodzenie. W 1991 roku ukazało się drugie wydanie.

Książka omawia warianty po 1.d4 Sf6 2.c4 c5 3.d5 e6 4.Sc3 exd5 5.cxd5 d6 6.e4 g6 i teraz odgałęzienia: 7.f4, 7.Sf3 i 7.Gd3. Praca zawiera także 70 przykładowych partii.

W 1994 roku Eckard Schmittdiel otrzymał tytuł arcymistrza. Obecnie rzadko gra w szachy. Jego pasją jest pisanie książek o tematyce fantastycznej.

Modernes Benoni-richtig gespielt
Jerzy Konikowski i Eckard Schmittdiel
Thomas Beyer Verlags GmbH-Hollfeld 1989
1991-II wydanie
215 stron
ISBN-3-89168-016-3

W czasach PRL ukazywało się mało literatury szachowej po polsku. Te niedostatki próbowano rozwiązywać w różny sposób. Dużo pozytywnego w tym kierunku zrobiła redakcja miesięcznika „Szachy”, która w latach 80-tych minionego stulecia wydawała specjalne biuletyny w opracowaniu Stefana Gawlikowskiego.

Broszurka przedstawia grę czarnymi przeciwko wariantowi Ałapina po posunięciach 1.e4 c5 2.c3 d6 3.d4 Sf6.

Tematem tej broszurki jest wariant jugosłowiański po ruchach 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.g3 Gg7 4.Gg2 d6 5.Sf3 0-0 6.0-0 i teraz dwa plany dla czarnych: 6…c5 i 6…Sc6.

Mój ulubiony system Tartakowera w gambicie hetmańskim został opracowany po polsku. Książeczka ma 33 strony i została wydana w 1990 roku przez klub wojskowy „Legion” Warszawa.

Wiele dla rozwoju literatury szachowej w języku polskim uczynił Grzegorz Pawiński z Warszawy, który miał swoje wydawnictwo Caissa i prowadził też własną księgarnię. Przez jakiś czas miałem z nim kontakt korespondencyjny. Wymieniliśmy ze sobą wiele listów i mieliśmy wiele planów wydawniczych. Jego przedwczesna śmierć nie przerwała działalności Caissy. Przejęła to siostra Grzegorza Danuta, która przez kilka lat realizowała zamierzenia brata.

Gambit wołżański A57
Wydawnictwo Caissa (Tom 13)
Warszawa 1994
40 stron
ISBN 83-86283-00-9

Książeczka omawia wariant po ruchach 1.d4 Sf6 2.c4 c5 3.d5 b5 4.cxb5 a6 5.b6!? Swego czasu polecałem swym podopiecznym ten system zwalczania gambitu wołżańskiego. Potem opublikowałem zebrane materialy i analizy.

Obrona polska A40
Wydawnictwo Caissa (Tom 15)
Warszawa 1995
40 stron
ISBN 83-86283-02-5

Otwarcie, które omówiłem w tej książeczce, zostało odkryte przez polskiego szachistę Aleksandra Wagnera (1868-1942) i po raz pierwszy zastosowane przez niego w partii turniejowej w 1913 roku.

Przedstawione warianty:

Rozdział 1: 1.d4 b5 2.e4 Gb7
Rozdział 2: 1.d4 b5 2.Sf3 Sf6
Rozdział 3: 1.Sf3 b5
Rozdział 4: 1.c4 Sf6 2.Sf3 e6 3.g3 a6 4.Gg2 b5
Rozdział 5: 1.e4 a6 2.d4 b5

Uzupełnieniem są partie przykładowe (30).

Jako trener miałem w swym programie szkoleniowym wszystkie zagadnienia dotyczące szachów, m.in. zajmowałem się także rzadko granymi debiutami, gambitami itd.

W 1993 roku przeprowadziłem w punkcie szkoleniowym w Essen – na życzenie kilku zawodników – wykłady na tematy: gambit łotewski (1.e4 e5 2.Sf3 f5) i gambit słonia. (1.e4 e5 2.Sf3 d5).

Owocem tych zajęć były późniejsze publikacje. Między innymi moimi badaniami zainteresowała się firma Chess Base, która zaproponowała mi opracowanie tematycznej dyskietki. Omówiłem tutaj warianty po 1.e4 e5 2.Sf3 f5, 2…d5 i inne odpowiedzi czarnych. Ukazała się ona w 1994 roku.

System Tartakowera w gambicie hetmańskim po posunięciach 1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Sf6 4.Gg5 Ge7 5.e3 0-0 6.Sf3 h6 7.Gh4 b6 był kiedyś moją specjalnością. Grywałem go z sukcesami w normalnych turniejach i partiach korespondencyjnych.

Moje wieloletnie badania teoretyczne i praktyczne oraz tym samym zdobyte doświadczenia w tym kierunku były bodźcem do publikacji kilku artykułów i książek. W 1994 roku firma Chess Base z Hamburga zaproponowała mi opracowanie tematycznej dyskietki.

Na początku 1985 roku miałem w moim punkcie szkoleniowym w Essen cykl zajęć na temat wariantu wymiennego w gambicie hetmańskim. Zainteresowało to wydawcę amerykańskiego Boba Dudleya, który zaproponował opracowanie małej książeczki na ten temat. Miałem to wykonać w technice Sahovskiego Informatora, czyli z komentarzem znaczkowym.

W ustalonym terminie dostarczyłem wydawcy manuskrypt. W niedługim czasie otrzymałem paczkę z gotową książeczką. Okazało się, że praca ukazała się w koprodukcji z wydawnictwem Ericha Münstera w Norymbergii.

Spis treści:

Rozdział 1
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Ge7 4.cd5 ed5 5.Gf4 c6 6.e3 Gf5

Rozdział 2
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Sf6 4.cd5 ed5 5.Sf3 Sbd7 6.Gf4 c6

Rozdział 3
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Sf6 4.cd5 ed5 5.Gf4 c6 6.Sf3 Ge7 7.Hc2

Rozdział 4
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Sf6 4.cd5 ed5 5.Gg5 c6 6.Hc2 Ge7 7.e3 Sbd7 8.Gd3 0-0 9.Sf3 We8

Rozdział 5
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Sf6 4.cd5 ed5 5.Gg5 c6 6.Hc2 Ge7 7.e3 Sbd7 8.Gd3 i 7…Gg4

Rozdział 6
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Sf6 4.cd5 ed5 5.Gg5 c6 6.Hc2 g6 7.Sf3 Ge7 i 6…Sa6

Rozdział 7
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Sf6 4.cd5 ed5 5.Gg5 c6 6.e3 Ge7 i inne odpowiedzi

Rozdział 8
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Sf6 4.cd5 ed5 5.Gg5 c6 6.Sf3

Uzupełnieniem są partie przykładowe (36).

I wydanie

II wydanie

Queen´s Gambit Declined Exchange Variation
ISBN 0-931462-7
58 stron
Chess Enterprises, Inc
Coraopolis (USA) w koprodukcji z Erich Münster Verlag (Niemcy)
1985

W 1997 roku wydawnictwo „Piotruś” zaproponowało mi napisanie książki testowej o końcówkach wieżowych. Wzorcem miały być podobne książki wydane przeze mnie w Niemczech i polska pozycja „Sprawdź się w końcówkach taktycznych”. Ustaliliśmy 240 zadań. Każdy diagram miał być opatrzony trzema pytaniami lub wskazówkami. Rozwiązania miały być na końcu książki.

Manuskrypt w tej formie dostarczyłem wydawcy. Przeżyłem szok, gdy zobaczyłem wydrukowaną książkę. Wydawca zmienił całkowicie moją koncepcję. Jest to jedyny przypadek w mojej wieloletniej działalności publicystycznej, aby wydawnictwo bez mojej zgody zmieniło charakter mojej pracy.

Przytaczam kopię jednej strony z zadaniami.

Zgodnie z moimi notatkami pod każdym diagramem powinny być następujące teksty:

ZADANIE 3
Posunięcie czarnych

A. Czarne wygrywają po 1…Wg2!
B. Czarne wygrywają po 1…Kb2!
C. Końcówka jest remisowa.

ZADANIE 4
Posunięcie czarnych
A. Remisuje 1…a2!
B. Remisuje 1…Kb2!
C. Nie ma ratunku: czarne przegrywają.

Po zmianach wydawcy moja praca pt. „Jak grasz wieżówki” straciła formę książki testowej do samodzielnych ćwiczeń..

Mimo tego otrzymałem pochlebne oceny. Książkę podarowałem arcymistrzowi Aleksandrowi Wojtkiewiczowi w czasie naszego spotkania w Nowym Jorku w 1999 roku. Podczas jego odwiedzin rok później w Dortmundzie Olek oznajmił, że bardzo mu sie przydała w przypomnieniu pewnych pozycji i idei.

Jak grasz wieżówki
Jerzy Konikowski
Spółka Cywilna Piotruś
Warszawa 1998
Format: 235×165
205 stron
ISBN 83-905002-2-1

Przez dwa sezony w latach 1983-1985 grałem w pierwszoligowym klubie SG Bochum. Członkiem pierwszej drużyny był także Vladimir Budde. Bardzo ciekawa postać. Skończył chemię na uniwersytecie w Aachen, ale od kilku lat był zawodowym szachistą. Zajmował się też publicystyką szachową. Napisał kilka popularnych książek. Jego ojcem był Niemiec, natomiast matka pochodziła z Jugosławii. Vladi był bardzo przystojnym młodzieńcem. Miał duże powodzenie u kobiet.

Raz pokazałem mu moje publikacje. Spodobały się mu i z miejsca zaproponował współpracę. Oczywiście zgodziłem się. Vladi wydawał swoje prace w wydawnictwie „Joachim Beyer Verlag”, w którym programie wydawniczym były też książki szachowe.

Kilka dni po naszej rozmowie zadzwonił osobiście wydawca Joachim Beyer z zapytaniem, czy miałbym rzeczywiście ochotę pracować dla niego. Powołał się na moją rozmowę z Vladimirem Budde. Po wyrażeniu zgody zaproponował ustalenie tematu książki z Budde. Tak rozpoczęła się moja współpraca z największym wydawcą książek szachowych w Niemczech. Trwa ona do dnia dzisiejszego, czyli już 26 lat.

Vladimir Budde i Jerzy Konikowski
Moderne Endspieltechnik
Seria kieszonkowa (format 175×110)
Joachim Beyer Verlag 1985
ISBN 3-88805-059-6
158 stron

Książeczka zawiera różne końcówki: wieżowe, hetmańskie, lekkofigurowe, wieża z gońcem przeciwko wieży. Jest napisana w lekkiej formie i przeznaczona dla silniejszych amatorów.

Niedługo po ukazaniu się tego tekstu doszła do mnie smutna wiadomość o niespodziewanej i przedwczesnej śmierci Vladimira (8 sierpnia 2011).

In Memoriam

Na początku 1984 roku zadzwonił do mnie nieznany mi człowiek. „Nazywam się Erich Münster. Mam wydawnictwo szachowe w Nürnberg (Norymbergia). Czy jest pan tą osobą, która wydała w USA książkę o gambicie w wariancie Cordela w partii hiszpańskiej?”. W tym momencie przypomniałem sobie, że mam jedną książkę z tego wydawnictwa. Jest to biografia o Kasparowie.

W taki sposób nawiązaliśmy kontakt. Uzgodniliśmy, że przygotuję dla Münstera książkę o wariancie Petrosjana w obronie hetmańsko-indyjskiej po ruchach 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 b6 4.a3. Akurat skończyłem pracę na ten temat dla wydawnictwa Chess Enterprises i mógłym wykorzystać część materiałów do edycji niemieckiej. Zaproponowałem tylko inną formę opracowania tego tematu: „Wariant Petrosjana w praktyce turniejowej”. Czyli temat byłby przedstawiony na bazie 80 partii z arcymistrzowskiej praktyki. Moja propozycja została przyjęta. Wydawca Münster zasugerował, aby to wydać w dwóch częściach.

W tym okresie mój niemiecki był jeszcze za słaby, aby książkę pisać samodzielnie w tym języku. Napisałem ją więc po polsku i manuskrypt został przetłumaczony przez kolegę klubowego. Urodził się w Polsce i szkoły kończył w Niemczech. Wydawało mi się, że jest to idealny partner do współpracy. Okazało się jednak, że wydawca w pierwszym podejściu nie przyjął manuskryptu z uwagi na wiele błędów gramatycznych. Praca została mi odesłana z powrotem do poprawki. Poprosiłem o pomoc innego kolegę klubowego Pita Schulenburga, który poprawił manuskrypt. Ta wersja została już przyjęta przez Münstera.

Z mojego debiutu autorskiego w Niemczech osobiście nie byłem w pełni zadowolony. Rozbicie tematu na dwie książeczki nie było jednak szczęśliwym rozwiązaniem. Obie części były złożone przez profesjonalną firmę i tutaj nie było zastrzeżeń, ale okładki były bardzo skromnie wykonane. Na szczęście praca otrzymała pozytywne recenzje w pismach niemieckich i sprzedaż była też dobra. Zostałem dzięki temu zauważony na rynku wydawniczym w Niemczech i to zaowocowało wkrótce kolejnymi propozycjami przez bardziej renomowane wydawnictwa. Dla Münstera wykonałem jeszcze kilka mniejszych prac i nasza współpraca ostatecznie się zakończyła. Kilka lat pracował dla niego arcymistrz Adam Kuligowski, który opublikował kilkanaście broszurek o nowinkach debiutowych.

Damenindisch Petrosjan-System
Jerzy Konikowski
Band 1
Münster Verlag 1984
64 strony

W pierwszej części zostały omówione na bazie 40 partii warianty po posunięciach 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 b6 4.a3 Gb7 5.Sc3 d5 6.cxd5 Sxd5 i 6…exd5.

Damenindisch Petrosjan-System
Jerzy Konikowski
Band 2
Münster Verlag 1984
59 stron

W drugiej części zostały przedstawione na podstawie 40 partii warianty po ruchach 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 b6 4.a3 Gb7 5.Sc3 inne odpowiedzi. Oraz warianty po 4…Ga6 i 4…c5.

Po kilku broszurkach debiutowych, które wydał miesięcznik „Szachy”, „Legion” Warszawa i „Caissa” Warszawa, jest to moja pierwsza książka szachowa po polsku z prawdziwego zdarzenia. Do jej napisania namówił mnie Jan Przewoźnik, który znał moje podobne prace w języku niemieckim.

Jest to książka testowa zawierająca 120 różnych końcówek o charakterze taktycznym do rozwiązania. Dzięki temu czytelnik pozna ważne motywy kombinacyjne, spotykane w grze końcowej i jednocześnie pozwoli zorientować się, jaka jest jego siła gry w tej fazie partii. Wyciągnięte wnioski pozwolą na podjęcie dalszej i właściwej pracy samoszkoleniowej. Taki jest główny cel tej książki!

Wydawnictwo „Penelopa” planuje jeszcze w tym roku wznowienie książki, która będzie wzbogacona o nowe zadania.

Sprawdź swoją siłę w końcówkach taktycznych
Jerzy Konikowski
Wydawnictwo Szachowe i Penelopa sp.z o.o. 1994
124 stron
ISBN 83-900485-0-8

Drugie wydanie z 2011 roku – o nieco zmienionym tytule – zostało poprawione i wzbogacone o 20 nowych zadań.

Sprawdź się w końcówkach taktycznych
Jerzy Konikowski
„Penelopa” Warszawa 2011
127 stron
ISBN 978-83-62908-14-1

II wydanie poprawione ukazało się w 2015 roku

System archangielski, który powstaje po posunięciach 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 7.Ga4 Sf6 5.0-0 b5 6.Gb3 Gb7 był kiedyś polską specjalnością. Sam stosowałem go z powodzeniem w partiach turniejowych i korespondencyjnych. Moje doświadczenia opisałem najpierw w książce „The Arkhangelsk System in the Ruy Lopez” (Chess Enterprises 1987). Nie byłem zaskoczony, gdy wydawnictwo włoskie zaproponowało mi opracowanie nowej wersji tego tematu. Była to gigantyczna praca. Oprócz części teoretycznej skomentowałem 206 ważnychy partii. Książka otrzymała pozytywne recenzje, co odbiło się na dobrej sprzedaży.

Jerzy Konikowski
Ruy Lopez
Arkhangelsk System (C78)
S1 EDITRICE S.R.L. 40126 Bologna 1995
ISBN 88-86127-36-7
283 strony

Elektroniczna wersja książki