Zdjęcie pochodzi ze zbiorów Eugeniusza Iwanowa i przedstawia uczestników II Zjazdu Problemistów (Warszawa 14 lutego 1958 roku)

Siedzą od lewej: Włodzimierz Suchodolski, Saturnin Limbach, K.Rolnik-PZSzach, Henryk Solski, Grzegorz Grzeban (Bagdasarjan), Mieczysław Pfeiffer, S.Pyszniak, Tadeusz Pawłowski, Tadeusz Czarnecki. Stoją od lewej: Edmund Pniak. Franciszek Cieślak, Władysław Rosolak, Jan Rusek, Janusz Śledziewski, Marek Szpakowski, Jan Beszczyński, Bernard Serus (Serwiński), Andrzej Lewandowski, Eugeniusz Iwanow, Leopold Szwedowski, Andrzej Trzęsowski, Waldemar Tura, Czesław Łysiak, W.Tomczyk, L.Dziąg, Gustaw Litwin-Staszewski, Henry Żuk.

Autor: Andrzej Babiarz – 2014

Wygrana

Komentarz autora: W podręcznikach teorii końcówek można wyczytać, że dwie współpracujące ze sobą wieże są lepsze od hetmana. Ale czy zawsze ? Próba: 1. W7c6?, Hd8! 2. h5, Hd1+ 3. Kb4, He1+! 4. Ka4, Ha1+! =
kończy się niepowodzeniem.

Wygrywa: 1. Wh5+!!, gh5! (1…, K:h5 2. Wh7X!) 2. Wc6+, H:c6 3. bc6, g3 4. c7, g2 5. c8H, g1H 6. Hh8+!, Kg6 7. Hg8 + 1:0

Tylko natychmiastowa transformacja ” lepszych ” wież w hetmana daje białym wygraną ! Dwie wieże są lepsze od hetmana…. pod warunkiem, że są lepsze !

Ukazała się kolejna Kronika – Biuletyn Polskich Problemistów pod redakcją Eugeniusza Iwanowa, która zawiera 167 zadań wszystkich kategorii z lat 2010-2013.

Jest to bardzo cenna praca, gdyż dokumentuje sukcesy naszych problemistów w konkursach międzynarodowych. Jest też doskonałym materiałem informacyjno-szkoleniowym dla wszystkich sympatyków kompozycji szachowej.

Publikację można zamówić pod adresem: Eugeniusz Iwanow, ul. Kilińskiego 57 m.53, 42-218 Częstochowa, lub telefonicznie 034 3610 594.

Jako początkujący szachista zainteresowałem się także kompozycją szachową, którą przez wiele lat zajmowałem się intensywnie.  Układanie problemów, szukanie nowych i ciekawych idei zafascynowało mnie to tego stopnia, iż w pewnym momencie rozważałem nawet możliwość poświęcenia się tylko tej dziedzinie szachów.

Komponowałem zadania wszelkiego typu. Także maty pomocnicze (zwane również współmatami).

Co to jest takiego? Jest to rodzaj kompozycji szachowej, w której zaczynają czarne i obydwie strony współpracują ze sobą w celu zamatowania czarnego króla.

Mam na swoim koncie wiele takich zadań. Dzisiaj zaprezentują moją najlepszą pracę na ten temat.

Jerzy Konikowski
Schach-Echo 1985/86
I nagroda

Mat pomocniczy w 2 posunięciach

Rozwiązanie:

1.Hxe4 Se3+ 2.Hd5 Sc2#
1.Gxd5 Sc5+ 2.Ge4 Sb3#
1.g3 Sd2+ 2.He4 Sf3#
1.Sb7 Sb4+ 2.Gd5 Sc6#
1.Ga4 Wd2 2.Gb3 Sdc3#
1.c3 Wa4 2.c2 Sec3#

Samomat jest rodzajem kompozycji szachowej, w której zaczynają białe i zmuszają stronę przeciwną do dania im mata w określonej ilości posunięć. Oczywiście czarne tego nie chcą i na tym polega strategia ich obrony.

Ideę samomata ilustruje zamieszczona kompozycja. Wzięła ona udział w tematycznym konkursie międzynarodowym zorganizowanym przez znany periodyk problemowy „Problemista”, którego wydawcą i jednocześnie redaktorem był Eugeniusz Iwanow z Częstochowy. Temat konkursu brzmiał: przedstawić samomata z największą ilością posunięć matujących.

W pozycji diagramu widzimy dwie gotowe baterie matujące: Ga8/Wb7 oraz Hh1/Wg2. Dodatkowo są przygotowane maty pionkami na d5 i f5. Trzeba więc teraz zmusić czarne do dania mata. „Przeszkadza” w tym pionek h6, którego trzeba zatrzymać.

Po wstępie 1.Gg3 h5 2.Gh4 czarne nie mają już wyboru i są zmuszone do wykonania matujących ruchów.

W konkursie odniosłem sukces, ponieważ podziliłem 1-2 nagrodę ze znanym greckim problemistą Moutecidisem.

Jerzy Konikowski
Problemista 1964
1-2 nagroda ex.ae.

Samomat w 2 posunięciach

Jerzy Konikowski
Wieczernyj Świerdłowsk 1967
II nagroda
Album FIDE 1965-67 

Mat w 3 posunięciach

Po wstępie 1.Ga6! grozi 2.Hd8+ Hb8+ 3.Hxb8 mat

Obronami czarnych są szachy uwolnionym hetmanem:

1…Hh7+ 2.Gd3+ Ha7 3.Ge4 mat
1…Hb8+ 2.Gb5+ Ha7 3.Gc6 mat
1…Hg1+ 2.Gf1+ Ha7 3.Gg2 mat

Trzy maty uwolnionym gońcem. Zadanie było wielokrotnie przedrukowywane w pismach i książkach fachowych na temat kompozycji szachowej.

 Autor: Andrzej Babiarz
2014

Remis

Komentarz autora: Czy tak, wydaje się, abstrakcyjny rodzaj zadań szachowych jak ” samopat ” może być przydatny w grze praktycznej. Ależ oczywiście ! Ostatnim pomysłem białych w przedstawionej pozycji powinna być wymiana hetmanów. A jednak 1. Hf7 +!!, H:f7 . Ale to nie wymiana a unicestwienie zbędnego hetmana dla zrealizowania głównego zamysłu białych 2. gh7 !! . Teraz czarne musza pogodzić się z patem, gdyż jedynym rozpatowującym ruchem jest przegrywające 2…., Hg8 + ?? .

Albumy FIDE zawierają zbiory najlepszych kompozycji szachowych na świecie. Każdy album ukazuje się co trzy lata i jest podstawą do nadawania tytułów problemistom. O wyborze zadań decyduje komisja.

Każde zadanie  zakwalifikowane do albumu otrzymuje 1 punkt, natomiast studium 1.67.

Tytuły międzynarodowe uzyskuje się po zdobyciu odpowiedniej ilości punktów:

Arcymistrz – 70

Mistrz międzynarodowy – 25

Mistrz FIDE – 12.

Dodatkowe informacje w mojej książce: link.

W latach mojej młodości zajmowałem się czynnie kompozycją. Ułożyłem około 400 zadań, z czego przeszło 100 zostało wyróżnionych na konkursach międzynarodowych. W albumach FIDE znalazło się moich 8 utworów.

Jerzy Konikowski
Leninskaja mołodzioż 1967
X nagroda
Album FIDE 1965-67

Mat w 2 posunięciach

W pozycji diagramu są przygotowane maty po ruchach króla na d1 i f1. W złudzie 1.Hb4?, która jest jednak obalana po 1…c5!, po tych samych posunięciach następuje zamiana matów. Po wstępie 1.Hc5! następują inne maty po 1…Kd1 oraz 1…Kf1.

Kompozycja jest miniaturą (zadanie do 7 figur) i  przedstawia modny temat „Zagorujko” (zamiana matów w trzech fazach).

Autor : Andrzej Babiarz – 2014

mat w 2 posunięciach

pozycja A) – diagram, B) – po wstępie w pozycji A), C) – po wstępie w pozycji B) ( jak A ) , itd.

Rozwiązanie: A) 1…, S~ 2. He4 X 1. Hc8! , S~ 2. Hc4 X
B) 1…, S~ 2. Hc4 X 1. He8! , S~ 2. He4 X
                     C) jak A)
itd.
Pozycja ta ma tę właściwość, że po wstępie powstaje zawsze nowa dwuchodówka, której wstęp prowadzi do pozycji poprzedniej. Permanentna dwuchodówka !

Andrzej Babiarz

Autor: Grzegorz Mazur
(development of Александр  Бор study)
Białe zaczynają i wygrywają:

[4+4]

1. Sd4! e1S! 2. Sf3+
Czarne z łatwością remisują przeciwko dwóm lekkim figurom np.: 2. Se6  Kc3 3. S:c7 Kb4 4. Gd1 Sd3 5. Sd5+ Ka5 6. Gc2 Sc5 7. Sc3 Kb4 =
2…S:f3 3. G:f3 c6
3…Kc3 4. G:b7 Kb4 5. Gc6 Kc5 6. Gf3 Kb4 7. Gd1 +/-
4. Ge4!!
Piękny ruch wyczekujący i odbierający czarnemu królowi kluczowe pole d3. Po przykładowym: 4. Gg2? Kd3! 5. G:c6 bc6 6. a5 c5 7. a6 c4 8. a7 c3 a8H c2 powstaje elementarna remisowa końcówka.
4…Ke3
Nie pomaga również wejście królem na kolumnę „c”: 4…Kc3? 5. G:c6 bc6 6. a5 c5 7. a6 c4 8. a7 Kb2 9. a8H c3 Hh8 +/-
5. G:c6 bc6 6. a5 c5 7. a6 c4 8. a7 c3 9. a8H c2 10. Hg2! c1H
(10…Kd3 11. Hg5 Kc3 12. Hc1)
11. Hg5+  1-0

Ta końcówka to moje skromne rozwinięcie pewnego pięknego studium miniaturowego, które chciałem przypomnieć.

Zachęcam do samodzielnego rozwiązania!

Białe zaczynają i wygrywają:
Autor: Александр  Бор 1973

  [3+3]