Jedną z moich pierwszych książek szachowych była rzecz Zygmunta Szulcego „Końcowa gra szachowa – króle i piony” (Warszawa 1954).

Książka znakomita, ale dla mnie początkującego szachisty, za trudna. Odłożyłem więc ją na półkę i sięgnąłem po bardziej przystępnie napisane źródła w języku rosyjskim.

Z „Szulcego” korzystałem później dość często w swej pracy trenerskiej. Do treningów z moimi uczniami opracowałem sobie jednak własne notatki, które były w ograniczonym wymiarze, ale w pełni wystarczające dla szybkiego zrozumienia podstaw końcówek pionkowych. Z tych właśnie notatek powstała ta książka.

Miałem w planie napisanie w tym stylu książek o innych końcówkach. Dlatego seria ta miała nazywać się „Szybki kurs końcówek”. Przedstawiona praca otrzymała podtytuł „Końcówki elementarne i pionkowe – część 1”.

Niestety z różnych względów nie udało mi się kontynuować tej serii. Wydawca „Penelopy” jest jednak dalej nią zainteresowany. Może znajdę w końcu czas na zrealizowanie tego zamiaru.

Podkreślam, że książka jest napisana w lekkiej formie, aby z niej mogli korzystać nawet początkujący szachiści. Składa się z trzech rozdziałów:
1. Końcówki elementarne: mat samotnemu królowi
2. Końcówki pionkowe
3. Ćwiczenia

Szybki kurs końcówek
część 1 – Końcówki elementarne i pionkowe
Jerzy Konikowski
Biblioteka Penelopy
Warszawa 2002
Format 235X165
99 stron
ISBN 83-86407-49-2

Szybki kurs końcówek (wydanie II)
część 1 – Końcówki elementarne i pionkowe
Jerzy Konikowski
Biblioteka Penelopy
Warszawa 2022
Format 235X165
99 stron
ISBN 978 83 962103 57

Książka ta, która ukazała się w 2005 roku w amerykańskim wydawnictwie Russell Enterprises, jest kontynuacją moich badań nad atakiem czterech pionków w obronie królewsko-indyjskiej po posunięciach 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.f4. Zawiera 18 teoretycznych rozdziałów i 63 komentowane partie.

Tym razem do współpracy zaprosiłem mistrza angielskiego polskiego pochodzenia Marka Soszynskiego. Marek jest magistrem filozofii i wraz z Janem Przewoźnikiem napisał wcześniej ciekawą książkę „How to Think in Chess”.

Marek okazał się doskonałym partnerem: sprawdzał moje analizy i uzupełniał materiały o nowe przykłady, których nie znałem. Książka uzyskała dobre recenzje i wydawca Hanon Russell zaproponował nam dalszą współpracę.

The Fearsome Four Pawns Attack
Jerzy Konikowski i Marek Soszynski
Russell Enterprises, Inc.
Milford, CT USA 2005
283 stron, format 230X155
ISBN 1-888690-27-5

W latach 80-tych minionego stulecia miałem zajęcia w Dortmundzie z pewną grupą klubowych szachistów. Moim zadaniem było opracowanie repertuaru debiutowego białymi i czarnymi.

Przeciwko obronie królewsko-indyjskiej i nowoczesnemu Benoni zaproponowałem ostry atak czterech pionków po ruchach 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.f4 0-0 6.Sf3 c5 7.d5 e6 8.0-0 exd5 i teraz po 9.exd5 mamy wariant czterech pionków w obronie królewsko-indyjskiej, natomiast po 9.cxd5 powstaje pozycja z nowoczesnego Benoni. Do tej samej sytuacji możemy dojść w innej kolejności posunięć 1.d4 Sf6 2.c4 c5 3.d5 e6 4.Sc3 exd5 5.cxd5 d6 6.e4 g6 7.e4 Gg7 itd.

Sam grywałem te pozycje z dużym powodzeniem w partiach normalych i korespondencyjnych. Miałem więc kolosalne doświadczenie w tym temacie. Po skończonych zajęciach zebrany materiał postanowilem opublikować. Amerykańskie wydawnictwo Chess Enterprises z miejsca przyjęło moją propozycję i tak powstała książeczka pt. Modern Benoni-Four Pawns Attack. Natomiast dla Ericha Münstera z Norymbergii opracowałem ten materiał w formie biuletynu pt. Dreibauernangriff z komentarzem znaczkowym.

Modern Benoni-Four Pawns Attack
Jerzy Konikowski
Coraopolis, Pennsylvania
Chess Enterprises, Inc 1987
70 stron
ISBN-0-931462-71-1

Książkę tłumaczył na angielski Paul Zbigniew Janicki

Kiedy zostałem członkiem klubu “Caissa” w 1961 roku, to Zbigniew Janicki (młodszy ode mnie o 2 lata) był już gwiazdą wśród młodzieży szachowej w Bydgoszczy. W 1965 roku Zbyszek wyjechał z rodzicami na stałe do Kanady. Przez cały czas utrzymywaliśmy kontakt listowy.

Gdy zacząłem pisać książki dla wydawnictwa Chess Enterprises, to Zbyszek tłumaczył je na angielski. W 1986 roku padła myśl wspólnego napisania książki o systemie Mikenasa-Flohra w partii angielskiej, który powstaje po posunięciach 1.c4 Sf6 2.Sc3 e6 3.e4. On był specjalistą tego wariantu, ja natomiast rozegrałem kilka partii korespondencyjnie i miałem pewne własne koncepcje. W grudniu 1986 roku książka była gotowa i kilka tygodni później ukazała światło dzienne.

Posłałem ją Vladasowi Mikenasowi z Wilna, z którym miałem kontakt. Ocenił ją pozytywnie. Janicki przysłał mi też pochlebne recenzje książki z Kanady i USA.

W 1994 roku sam wydałem we Włoszech (S1 EDITRICE S.R.L. 40126 Bologna 1994) nową wersję tego tematu: Flohr-Mikenas System in the Englisch Opening (A18-A19).

The Flohr-Mikenas System in the English Opening
Paul Janicki i Jerzy Konikowski
Coraopolis, Pennsylvania
Chess Enterprises, Inc 1987
84 strony
ISBN-0-931462-63-0

W 1986 roku odwiedziłem Zbigniewa Janickiego w Kanadzie. Miałem okazję zobaczyć jego nowy dom w dzielnicy Toronto w Markham. Mieszka tam do dnia dzisiejszego. Na zdjęciu widać nas w jego pracowni przy komputerze IBM.

Za pomocą tej książki testowej czytelnik może sprawdzić swoją technikę w grze końcowej. Zawiera 140 różnych końcówek.

Książka miała kilka wydań:
1987 – 1 wydanie
1990 – 2 wydanie
1995 – 3 wydanie
1998 – 4 wydanie
2003 – 5 wydanie
2013 – 6 wydanie

Testbuch der Endspieltechnik
Jerzy Konikowski i Pit Schulenburg
Joachim Beyer Verlag
164 stron
ISBN 3-88805-101-0

Okładki wydań z 1998, 2003 i 2013 roku.

Przez wiele lat zajmowałem się czynnie kompozycją szachową. W trakcie doświadczeń na tym polu stwierdziłem, że rozwiązywanie i analizowanie pewnych zadań szachowych pomogło mi poprawić technikę liczenia wariantów oraz rozwinęło umiejętności kombinacyjne. W żródłach w języku rosyjskim znalazłem potwierdzenie zalet zajmowania się kompozycją. Dlatego w pracy trenerskiej zwracałem moim podopiecznym uwagę na ten problem i zachęcałem do studiowania pewnej grupy zadań.

W tej książce wyjaśniłem związki pomiędzy kompozycją szachową i grą praktyczną. Na bazie załączonych przykładów starałem się zwrócić uwagę na to, iż korzystanie z osiągnięć problemistyki może przynieść szachiście wiele korzyści.

Kompozycja w treningu szachisty
Jerzy Konikowski
Penelopa Warszawa 2004
85 stron, format 230X165
ISBN – 83-86407-54-9

W mojej działalności trenerskiej staram się zmobilizować podopiecznych do samodzielnej pracy. Uważam, że to jest jedyny słuszny sposób na szybkie zrozumienie istoty poruszonych problemów. Szczególnie w trakcie studiowaniu końcówek zostanie osiągnięty większy efekt szkoleniowy, jeśli podopieczny sam znajdzie właściwą drogę do celu.

W tym celu przygotowałem przez lata pracy trenerskiej zbiór ciekawych pozycji z różnych faz partii do samodzielnych ćwiczeń. Na początku 1986 roku zaproponowałem wydawcy Joachimowi Beyerowi publikację tych materiałów. Zgodził się i w ten sposób zrealizowałem w ciągu kilku lat serię tematycznych książek.

Do współpracy zaprosiłem kolegę klubowego Pita Schulenburga. Zaczęliśmy od końcówek taktycznych. Książka zawiera 140 zadań i miała kilka wydań.

1986 – 1 wydanie
1988 – 2 wydanie
1996 – 3 wydanie
2009 – 4 wydanie

Testbuch der Endspieltaktik
Jerzy Konikowski i Pit Schulenburg
Joachim Beyer Verlag
124 strony
ISBN 3-88805-065-0

To są okładki wydania z 2009 roku.

System archangielski w partii hiszpańskiej powstaje po posunięciach 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 7.Ga4 Sf6 5.0-0 b5 6.Gb3 Gb7. W latach 60-tych minionego stulecia był polską specjalnością. Szczególnie w rękach mistrza Polski Jerzego Lewiego system ten był silną bronią. Sam stosowałem go z powodzeniem w partiach turniejowych i korespondencyjnych. Swoją wiedzę w tym temacie przekazałem w tej książce.

Ruy Lopez
Arkhangelsk System
Jerzy Konikowski
Chess Enterprises, INC
Coraopolis, Pennsylvania 1987
89 stron
ISBN 0-9311462-68-1
Książkę przetłumaczył Zbigniew Paul Janicki

W 1986 roku zostałem zaproszony przez dwóch znanych autorów książek szachowych w Niemczech Vladimira Budde i Lothara Nikolaiczuka do współpracy przy powstaniu książki o grze końcowej. Miała być napisana w lekkiej formie, aby zachęcić potencjalnego czytelnika do studiowania końcówek.

Po otrzymaniu tematyki (głównie wieżówki) zabrałem się do pracy. Z wyborem pozycji nie miałem żadnych problemów, ponieważ w swoich zbiorach posiadałem dużo materiałów, które wykorzystywałem w swej pracy trenerskiej. W określonym czasie oddałem swoją pracę i czekałem na końcowy efekt, czyli książkę.

W 1987 roku nadeszła z wydawnictwa paczka z egzemplarzami autorskimi. Zaskoczenie było ogromne, książka liczyła sobie przy formacie 240×165 aż 595 stron.

Książka przedstawia następujące zagadnienia:
1. Nie obawiajcie się końcówek,
2. Z gry środkowej do końcówki,
3. Praktyka końcówek wieżowych,
4. Końcówki pionkowe,
5. Technika w końcówkach.

Vladimira Budde przedstawiłem wcześniej przy omawianiu książki „Moderne Endspieltechnik”. Kilka słów o Lotharze Nikolaiczuku. Urodził się w 1954 roku w Bochum. Jest autorem wielu książek o tematyce szachowej. W 1989 roku wyjechał na wiele lat do Afryki, gdzie grał w szachy i udzielał lekcje w zakresie królewskiej gry. W 1992 roku był wicemistrzem Maroka, natomiast dwa lata później zdobył mistrzostwo Kenii. Obecnie mieszka w Bochum i zajmuje się pracą trenerską. Pisze też artykuły dla pisma Rochade Europa.

Vladimir Budde, Lothar Nikolaiczuk i Jerzy Konikowski
Das große Buch der Schachendspiele
Twarda okładka, format 240×165
595 stron
Joachim Beyer Verlag 1987
ISBN 3-88805-067-7

W 1996 roku ukazało się II poprawione wydanie (ISBN: 3-88805-200-9) Zmienił się także kolor okładki.

Pit Schulenburg z Dortmundu jest ciekawą postacią w niemieckich szachach. Znamy się od 1980 roku. Przez wiele lat graliśmy w jednej drużynie. Napisaliśmy wspólnie wiele książek.

Od kilku lat Pit poświęcił się działalności organizacyjnej: jest prezesem Okręgowego Związku Szachowego w naszym mieście, organizuje turnieje szachowe i prowadzi zajęcia szkoleniowe. Na pisanie książek nie ma już – niestety – czasu.

Jerzy Konikowski i Pit Schulenburg
Eröffnungen: Halboffene Spiele
Seria kieszonkowa (format 175×110)
Joachim Beyer Verlag 1989
ISBN 3-88805-066-9
143 strony

Książeczka omawia półotwarte gry i uzupełniła serię wydawnictwa o debiutach w małym formacie.

Strona Pita Schulenburga