lis
10

Literaturę szachową można podzielić na kilka grup, w zależności od tematyki i jej przeznaczenia:

1. Podręczniki dla początkujących:
Powinny nie tylko przekazać podstawy szachów, ale również popularyzować królewską grę.

2. Encyklopedie i Informatory:
Ten rodzaj literatury zalecam tylko doświadczonym zawodnikom z uwagi na zbyt lakoniczny, „znaczkowy” komentarz. Nie są to publikacje wskazane dla początkujących i słabszych szachistów, którzy powinni korzystać z obszerniejszych i słownych uwag, aby łatwiej pojąć zasady strategii i taktiki szachów.

3. Monografie debiutowe:
Dostępne obecnie w bardzo szerokim zakresie i omawiające nie tylko systemy, ale warianty i nawet poszczególne posunięcia w otwarciach. Bardzo pomocne mogą być również CD produkowane przez firmę Chess Base.

Dawniej, co pamiętam z własnej praktyki, aby opracować czarnymi wariant smoczy w obronie sycylijskiej, musiałem poświęcić kilka miesięcy na zebranie materiału teoretycznego. Po półrocznej pracy okazało się, że odnosilem sukcesy tylko przeciwko wariantom z długą roszadą. Natomiast, gdy stosowano wariant klasyczny z krótką roszadą, to powstawały pozycje, które mi nie „leżały” i musiałem odstawić wariant do lamusa, marnując całe miesiące pracy.

Teraz można kupić jedną lub kilka monografii na temat interesującego nas wariantu i błyskawicznie rozeznać tajemnice danego otwarcia. W krótkim czasie istnieje więc możliwość wprowadzenia nowych elementów w naszej grze.

4. Książki testowe:
Bardzo popularne i przydatne trenerom i także zawodnikom. Korzystanie z nich przyśpiesza proces szkolenia i samoszkolenia. Krytycy takich książek niekiedy nie zgadzają się z punktacją zaproponowaną przez autora, dobraną do stopnia trudności zadań. Jest to kwestia subiektywna. Jednakże możliwość otrzymania punktów za znalezienie prawidłowej drogi jest dodatkowym bodźcem dla rozwiązujących. Ta forma szkolenia jest obecnie bardzo modna w świecie. Sam jestem autorem lub współautorem wielu takich książek, które ukazały się w Polsce, Niemczech, Hiszpanii i Holandii.

5. Podręczniki z zakresu gry środkowej i końcowej:
Zalecam tylko książki z opisem słownym, gdyż wszelkie encyklopedie tego typu są przydatne tylko silnym graczom i publicystom szachowym. Mało doświadczeni szachiści muszą poznać zasady i ważne reguły, a „znaczki” tych problemów nie wyjaśnią.

6. Księgi turniejowe i zbiory partii:
Bardzo wartościowe pozycje pozwalające nam prześledzić walkę w turniejach, podziwiać twórczość i repertuar debiutowy mistrzów. Wiele dawnych partii jest nadal aktualnych pod kątem teorii otwarć, inne są cennym przyczynkiem do badań ważkich problemów gry środkowej i końcowej. Takie dzieła wzbogacają naszą ogólną kulturę szachową i wprowadzają nas w tajniki historii królewskiej gry. Nasza literatura jest w tym względzie jeszcze uboga, choć ukazało się na przestrzeni ostatnich lat kilka ciekawych pozycji, m.in. Tadeusza Wolszy „Arcymistrzowie, mistrzowie, amatorzy…”, Stanisława Gawlikowskiego: „100 zwycięstw polskich szachistów”, czy mojej wspólnej pracy z Andrzejem Filipowiczem „Złoto dla Polski” o zwycięstwie polskiej drużyny na olimpiadzie w Hamburgu w 1930 roku.

7. Biografie:
Książki poświęcone wybitnym szachistom są bardzo wartościowe i pożyteczne zarówno amatorom, jak i zawodowcom. Z własnych doświadczeń wiem, że dzięki analizie twórczości Alechina podniosłem w krótkim czasie swój poziom gry z III do I kategorii. Pouczające są partie innych klasyków: Capablanki, Botwinnika, Tala czy Petrosjana. Ze współczesnych arcymistrzów zachęcam do studiowania twórczości: Kasparowa, Karpowa, Kramnika, Ananda, Carlsena itd. Polecam partie naszego najwybitniejszego szachisty Akiby Rubinsteina.

8. Kompozycja szachowa:
W tej dziedzinie byliśmy zawsze potęgą światową. Przypomnę tylko twórczość Mariana Wróbla i jego znakomite dwie książki „Tajemnice dwuchodówki” i „100 lat polskiej kompozycji”. Na uwagę zasługuje też świetna praca Grzegorza Grzebana i Jana Rusinka „Studium szachowe w Polsce”. Są też zbiory zadań Leopolda Szwedowskiego i Henryka Żuka. Godna uwagi jest moja książka „Kompozycja w treningu szachisty”.

9. Beletrystka szachowa:
W tym dziale mamy kilka bardzo interesujących pozycji. Przede wszystkim „Z szachami przez wieki i kraje” Jerzego Giżyckiego, dwutomową encyklopedię „Szachy od A do Z” Litmanowicza i Giżyckiego, „Polscy szachiści” i „Dykteryjki i ciekawostki szachowe’ Litmanowicza.

Konkluzja: Bez literatury fachowej nie ma mowy o dalszym rozwoju królewskiej gry. Dobrze, że są wydawcy, którzy mimo wielu różnych trudności, oddają systematycznie do naszych rąk nowe tytuły. Tutaj należy wyróżnić Jerzego Morasia – wydawcy „Penelopy”.

Ceńmy autorów za ich prace. Dzięki ich zaangażowaniu możemy dalej zgłębiać tajniki gry szachowej i poznawać nowe trendy występujace w teorii debiutów. Książki szachowe w istotny sposób przyśpieszają poznanie wiedzy o strategii i taktyce szachów i są gwarantem naszego twórczego rozwoju! (Opracowanie na bazie mojego artykułu z serii „Zapiski trenera” 5 odcinek, opublikowanego w majowym numerze miesięcznika Szachista 2002).

URL Trackback

Trackback - notka

Komentarzy: 3

  • Artur Urbaniak

    Wyobrażacie sobie świetnie zapowiadającego się koszykarza grającego w chińskich trampkach. Wyobraźcie sobie szachistę chcącego grać coraz lepiej ale nie posiadającego dostępu do dobrej literatury (najlepiej w ojczystym języku). Jak myślicie czy oni odniosą sukces? Nie raczej nie. Zasmakują goryczy porażki.
    Kiedy w końcu w tym kraju zacznie być wydawana odpowiednia ilość książek po polsku. Kiedy PZSzach zacznie faktycznie wspierać wydawców. Nie pustymi obietnicami ale finansowo.

  • Pana propozycja jest bardzo ciekawa. Proponuję, aby napisał Pan w tej sprawie do prezesa Tomasza Sielickiego!

  • Zauważyłem, że spora część młodych osób wogóle nie interesuje się literaturą szachową. Wolą „trzaskać” blitze, a o analizie partii czy czytaniu książek szachowych nie chcą słyszeć.

Dodaj komentarz

Musisz sięzalogować aby móc komentować.

  • Szukaj:
  • Nadchodzące wydarzenia

    mar
    18
    sob.
    2023
    całodniowy MEKobiet
    MEKobiet
    mar 18 – mar 30 całodniowy
    Więcej informacji tutaj.
    mar
    24
    pt.
    2023
    całodniowy 3rd Women FIDE GP – New Delhi
    3rd Women FIDE GP – New Delhi
    mar 24 – kw. 6 całodniowy
    Strona turnieju Koneru, Goryachkina, Lagno, Kosteniuk, Dzagnidze, Dronavalli  
    mar
    27
    pon.
    2023
    całodniowy Mecz kandydatów kobiet
    Mecz kandydatów kobiet
    mar 27 – kw. 6 całodniowy
    Finał meczu kandydatów pomiędzy Lei Tingjie i Tan Zhongyi odbędzie się w Chongqing od 27 marca do 6 kwietnia. Kolejny mecz o mistrzostwo świata pomiędzy zwycięzcą tego pojedynku i obrońcą tytułu Ju Wenjunem również odbędzie[...]
    kw.
    7
    pt.
    2023
    całodniowy World Championship Match
    World Championship Match
    kw. 7 – kw. 30 całodniowy
    Mecz o mistrzostwo świata pomiędzy Niepomniaszczyjem (Rosja) i Dingiem (Chiny) odbędzie się w dniach 7 – 30  kwietnia w Astanie (Kazachstan). Strona turnieju
    maj
    4
    czw.
    2023
    całodniowy Grand Chess Tour – Bukareszt
    Grand Chess Tour – Bukareszt
    maj 4 – maj 16 całodniowy
    Strona turnieju Uczestnicy: Nepomniachtchi, Ding Liren, Firouzja, Giri, So, Caruana, Vachier-Lagrave, Rapport, Duda
  • Odnośniki

  • Skąd przychodzą

    Free counters! Licznik działa od 29.02.2012
  • Ranking na żywo

    2700chess.com for more details and full list 2700chess.com for more details and full list
  • Codzienne zadania

    Play Computer
  • Zaprenumeruj ten blog

    Wprowadź swój adres email aby zaprenumerować ten blog i otrzymywać powiadomienia o nowych wpisach przez email.

    Dołącz do 156 pozostałych subskrybentów

%d bloggers like this: